Uit Rome - DD 26-1

1 mei: Dag van de Arbeid in Rome
In Nederland hebben we 30 april, de nationale feestdag. Wie kan en wil maakt er een lang weekend van en maakt tegenwoordig een korte stedentrip. Rome wordt dan ook sinds vele jaren overstroomd door Nederlanders. Maar die Fransen, Duitsers, en Italianen dan? Daar struikel je ook over, terwijl ze van Koninginnedag geen notie hebben. 1 mei wordt in Nederland niet gevierd, maar wel in andere Europese landen en in het bijzonder in Italië.

In de jaren zeventig was Rome op 1 mei een uitgestorven stad: alleen wie géén auto had of werkzaamheden had die niet gemist konden worden, bleef in de stad. Maar er reden zelfs geen bussen, ook het openbaar vervoer lag stil. Van het groeiende aantal toeristen, maar waarschijnlijk ook van ‘binnen uit’, kwam er steeds meer druk om het openbaar vervoer te laten rijden op 1 mei. Er zijn nu nog wel momenten dat het OV stil staat, bijvoorbeeld in de kerstnacht èn op oudejaarsavond na 21 uur.

Megafeest op 1 mei 2000
De kerkelijke viering van de heilige Jozef als arbeider is ingesteld in 1955 door Paus Pius XII.
Door de heilige Jozef tot voorbeeld te stellen voor de arbeiderswereld, gaf hij een christelijke oriëntatie aan de Dag van de Arbeid. De grote ommekeer lijkt het Heilig Jaar 2000, toen Johannes Paulus II het idee opperde om juist in het Jubeljaar de tot dan toe gescheiden vieringen, de ene seculair en de andere kerkelijk, samen te vieren. Nu zijn de grote (en soms nog zeer fanatieke) Italiaanse vakbonden het beslist niet in alle opzichten met kerkelijke standpunten eens, maar het is op 1 mei 2000 een megafeest geweest. Een feest waarbij ex-communistische, andersoortige linkse en vakbondsleiders de kerkelijke plechtigheid meevierden samen met Paus Johannes Paulus II en andere kerkelijke leiders, op de grote toen nog een in-wording-zijnde campus van de Universiteit, aan de zuidelijke rand van de stad. Het was eenmalig.
Eén ding is nog niet veranderd: op het plein vóór de kathedraal van Sint Jan van Lateranen wordt, op kosten van de vakbonden, tot laat in de avond een mega-popconcert gehouden, met medewerking van de grootste Italiaanse popzangers en -groepen.

Meimaand Mariamaand
Begin mei hadden de Antieke Romeinen het meerdaagse bloesemfeest, de Floralia. Op de eerste dag van mei vierden ze het feest van de aardgodin van de natuur ‘Bona Dea‘ (de Goede Godin), die later met de Griekse godin Maia werd geïdentificeerd. Haar tempel lag aan de voet van de Aventijnheuvel in Rome, en bij haar onstuimige erediensten werden mannen niet toegelaten. Zij was ook een godin die vruchtbaarheid schonk aan de vrouwen.
Het Griekse woord ‘maia’ betekende oorspronkelijk moeder. De Romeinen vereerden deze Griekse moedergodin, opdat zij de dingen van de natuur zou laten groeien. Zo komt het dat de meimaand naar haar genoemd is. In de Middeleeuwen ontstond in Italië het gebruik om de maand mei toe te wijden aan de Heilige Moedermaagd Maria. Zo werd dus ook de meimaand gekerstend.

Kees van Duin, diaken Friezenkerk